Działalność

Z inicjatywy doktora Alfreda Staszaka oraz studenckiego Koła Nauk Penalnych "Fines Poenarum", działającego przy Katedrze Prawa Karnego i Postępowania Karnego, w Instytucie Nauk Prawnych Uniwersytetu Zielonogórskiego, 12 stycznia 2023 roku odbyło się spotkanie studentów z wybitnym praktykiem - Sędzią Moniką Olejnik, która jest członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Sędziów na rzecz Mediacji GEMME.  Gościa przywitał Zastępca Dyrektora Instytutu Nauk Prawnych – dr Piotr Kapusta.

Pani SSR Monika Olejnik, na co dzień orzeka w sprawach karnych w Sądzie Rejonowym w Zielonej Górze. Wydawała wyroki w wielu głośnych medialnie sprawach. W okręgu lubuskim jest liderką promującą mediację jako alternatywną metodę rozwiązywania konfliktów społecznych, zgodnie z zasadą, że najlepsze decyzje podejmują Ci, których one bezpośrednio dotyczą.

Obecne uregulowania prawne pozwalają tylko w ograniczonym zakresie na prowadzenie mediacji w sprawach karnych. Nie ulega jednak wątpliwości, zdaniem naszego Gościa, że w wielu tzw. „sprawach drobnych”, głównie dotyczących przestępstw prywatnoskargowych czy przestępstw ściganych na wniosek pokrzywdzonego, wydanie sprawiedliwego wyroku jest trudne. Wyrastają one bowiem na gruncie konfliktu pomiędzy osobami, które się dobrze znają, a wyrok skazujący nie rozwiązuje ich problemów. Pokrzywdzony w tych sprawach, który szuka jedynie zemsty w żądaniu ukarania sprawcy czynu zabronionego ucieka przed rzeczywistym problemem i źródłem tego konfliktu społecznego.

Z tego względu mediacja w sprawach karnych może być alternatywnym dla wyroku rozwiązaniem. Wpisuje się ona idealnie w nurt sprawiedliwości naprawczej pozwalając na odbudowę relacji sprawcy z pokrzywdzonym. Staje się początkiem rozwiązywania konfliktów społecznych, a nie tylko sposobem ich zaostrzania skutkującego ingerencją wymiaru sprawiedliwości.

Z przedstawionych w trakcie spotkania badań wynika, że w sprawach, w których była prowadzona mediacja odnotowuje się mniej przypadków powrotu do przestępstwa i często dochodzi do rzeczywistej odbudowy relacji wcześniej łączących sprawcę z pokrzywdzonym.  Tym samym do faktycznego przywrócenia ładu społecznego i zniwelowania konfliktu.

Uczestniczący w spotkaniu studenci poza wzbogaceniem swojej wiedzy na temat procedury karnej i możliwości prowadzenia mediacji w toku postępowania mieli możliwość przekonania się, że pomimo ustawowego zawężenia sądowego wymiaru kary za dany czyn zabroniony sędzia powinien szukać alternatywnych, ale zgodnych z literą prawa, rozwiązań umożliwiających wydanie wyroku czyniącego zadość szeroko rozumianej sprawiedliwości społecznej. 

Pani Sędzi Monice Olejnik dziękujemy za przyjęcie naszego zaproszenia.