Działalność

W dniach 14-15 października 2022 r. w Instytucie Nauk Prawnych odbyła się konferencja naukowa „Prawo w obliczu wyzwań współczesności”. W dwóch sesjach panelowych wystąpiło łącznie 9 prelegentów. Otwarcie obrad uświetnił swoją obecnością Pan prof. UZ dr hab. inż. Andrzej Pieczyński – Prorektor do Spraw Rozwoju i Finansów. Życząc owocnych obrad przekazał najlepsze życzenia na rozpoczęty rok akademicki od władz rektorskich dla wszystkich pracowników INP UZ. Podczas uroczystego rozpoczęcia zabrali głos również Pan prof. UZ dr hab. dr h.c. Andrzej Bisztyga – Dyrektor Instytutu Nauk Prawnych UZ oraz ks. prof. UZ dr hab. Tadeusz Stanisławski – Dziekan Wydziału Prawa i Administracji UZ.

Podczas konferencji naukowej poświęconej problematyce stanowienia, funkcjonowania i celów prawa w obliczu współczesności wygłoszono dziewięć referatów z poszczególnych gałęzi prawa. Dało to słuchaczom pełny i wielowymiarowy obraz złożoności problemów w poszczególnych gałęziach prawnych dyscypliny nauk prawnych. Celem naukowym konferencji była próba znalezienia odpowiedzi przynajmniej na część z pojawiających się pytań dotyczących reakcji prawa na nawarstwiające się w ostatnim czasie kryzysy. Przedstawione zostały ciekawe postulaty de lege ferenda w poszczególnych dziedzinach.

Przewodniczenie I sesji powierzono Panu Profesorowi Andrzejowi Bisztydze. Referatem „Odpowiedzialność władzy publicznej – wybrane zagadnienia” Pan prof. UZ dr hab. Paweł Kuczma z Katedry Prawa Konstytucyjnego, Europejskiego i Międzynarodowego Publicznego otworzył wystąpienia naukowe. Pan Profesor Paweł Kuczma przybliżył zgromadzonym problem dotyczący niekompletności narzędzi prawnych powołanych do egzekwowania odpowiedzialności władzy publicznej. Kolejny referat autorstwa Pani prof. UZ dr hab. Ewy Szewczyk – kierownik Katedry Organizacji Administracji Publicznej dotyczący nowoczesnych technologii w administracji publicznej wzbudził na sali największe zainteresowanie i chęć szerokiej dyskusji. Zastąpienie wykonywania pewnych czynności administracyjnych przez algorytmy jest bowiem dylematem, którego rozwiązanie nie jest jasne ani etycznie ani praktycznie a wymaga jednocześnie uwzględnienia uwarunkowań prawnych. Cennymi spostrzeżeniami podzielił się z zebranymi Pan Prorektor Profesor Andrzej Pieczyński. Zwrócił uwagę na kwestie nowoczesnych technologii i ich obecność w codziennym życiu z perspektywy reprezentowanych przez siebie nauk informatycznych. Pan Prorektor utwierdził zgromadzonych w przekonaniu o nieuchronności i konieczności prawnej regulacji wdrażania nowych technologii w załatwianiu spraw przez organy państwa. Referat pt. „Środki kompensacyjne w orzecznictwie sądów - wybrane zagadnienia” przedstawiony przez dr Piotra Sobańskiego z Katedry Prawa Konstytucyjnego, Europejskiego i Międzynarodowego Publicznego stanowił z kolei wystąpienie skierowane głównie do praktyków prawa i zawierał wiele cennych informacji z punktu widzenia wykonującego zawód adwokata lub radcy prawnego. Poruszone zagadnienia teoretyczne po raz kolejny pokazały nierozerwalny związek nauki i praktyki prawa. Jako ostatnia w I sesji głos zabrała Pani dr Magdalena Kowalczyk z Katedry Organizacji Administracji Publicznej. W swoim wystąpieniu pochyliła się nad tematem „Spór o opłatę adiacencką”. Dokonując przeglądu poglądów przedstawicieli nauki co do charakteru prawnego opłaty adiacenckiej wskazywała na uchybienia organów w orzekaniu w sprawach z tego zakresu. W dyskusji cennymi uwagi w odniesieniu do ostatniego wystąpienia podzielił się Pan prof. UZ dr hab. Andrzej Gorgol – kierownik Katedry Prawa Administracyjnego i Finansowego.

W ramach II sesji, której przewodniczyła Pani Profesor Martyna Łaszewska-Hellriegel, swoje wystąpienia przedstawili kolejni prelegenci. Pran prof. Uczelni dr hab. Christoph-Eric Mecke będący kierownikiem Polsko-Niemieckiego Centrum Komparatystycznych Badań nad Prawem skierował do słuchaczy pytanie: „Dlaczego mamy znać przeszłość naszego prawa, kiedy kształtujemy jego teraźniejszość i przyszłość? Znaczenie historii prawa dla naszego aktualnego prawa”. Referat o tożsamym tytule wskazywał na istotę i wagę zarówno historii, jak i komparatystyki prawniczej dla kształtowani się nowego prawa. Aby tworzyć nowe normy prawne trzeba nie tylko patrzeć w „tył”, ale również spojrzeć „obok” w szukaniu porównywalnych rozwiązań. Pan dr Marek Deraltka z Katedry Teorii, Filozofii i Historii Prawa poświęcił swoje wystąpienie „Autonomii jednostki w aspekcie prawa do życia” konkludując, że życie jest prawem pierwotnym w stosunku do innych praw. Wysłowione tezy stały się przedmiotem szerokiej dyskusji pośród zgromadzonych. Referat „Logika między twardą argumentacją a perswazją” zaprezentowany przez dr. Grzegorza Góralczyk z Katedry Teorii, Filozofii i Historii Prawa przybliżył zgromadzonym zasady logiki oraz różnice między logią formalną i logiką nieformalną. Wystąpienie stanowiło również zaproszenie do dyskusji nad zagadnieniami wykładni, interpretacji i uzasadniania. Pan dr Andrzej Tatara z Katedry Prawa Administracyjnego i Finansowego w swoim referacie „Konstytucyjne standardy tworzenia prawa podatkowego” nazwał i przedstawił zasady tworzenia prawa podatkowego. Odnosząc się zaś do przykładów jednoznacznie skrytykował łamanie zasad konstytucyjnych przy tworzeniu norm prawa podatkowego. Problematyka autonomicznych źródeł prawa pracy wyznaczała temat ostatniego wystąpienia zaprezentowanego przez Pana prof. Uczelni dr. hab. Łukasza Pisarczyka – kierownika Katedry Prawa Pracy i Postępowania Cywilnego. Referent wyjaśnił, że autonomiczne źródła prawa pracy są to swoiste akty, niepochodzące od organów państwa, tworzone przez partnerów społecznych lub pracodawców, które regulują różne materie należące do prawa pracy, w tym zwłaszcza prawa i obowiązki stron stosunku pracy. To specyficzne dla prawa pracy zjawisko prawne zostało przedstawione nie tylko z perspektywy konstytucyjnego systemu źródeł prawa, lecz również innych norm konstytucyjnych formułujących gwarancje wolności i praw jednostki oraz tworzących ramy dla funkcjonowania społeczeństwa i gospodarki. Pan Profesor poruszał także zagadnienia dotyczące tworzenia i obowiązywania autonomicznych źródeł prawa pracy, w tym z zakresu ich stosowania oraz mechanizmów oddziaływania na sytuację podmiotów prawa pracy.

Swoimi spostrzeżeniami w odniesieniu do wygłoszonych wystąpień podzielili się m.in. Pan Profesor Andrzej Bisztyga, Pani Profesor Ewa Szewczyk, Pan Profesor Jacek Mazurkiewicz orz Pan Doktor Piotr Mysiak. Burzliwe dyskusje nad referatami drugiej części nie zakończyły się wraz z oficjalną częścią obrad. Wymiana poglądów była kontynuowana także podczas uroczystej kolacji.

Konferencję podsumował Pan Profesor Andrzej Gorgol.

Wystąpienia zostaną utrwalone w formie artykułów i zostaną opublikowane w publikacji pokonferencyjnej w serii Acta Iuridica Lebusana wydawanej w Oficynie Wydawniczej UZ.